,,[Poznań jest] Ze wszystkich miast Polski najprzyjemniejszy, bardzo dobrze położony, mający zdrowe powietrze, a wokół niego najżyźniejszy kraj” ~ Patrick Gordon of Auchleuchries o Poznaniu[1]. W dokumentach dotyczących niektórych wielkopolskich miast można odnaleźć informacje dotyczące rodzin pochodzących ze Szkocji. Zazwyczaj są to jednak zaledwie krótkie wzmianki niepozwalające na stwierdzenie czegokolwiek o danych ludziach, na…
Kategoria: Historia
Niektóre przyczyny wybuchu rewolucji francuskiej
Przyczyny dowolnego ważnego wydarzenia historycznego są zbyt złożone, aby opisać je w krótkim tekście, można jednak dokonać próby syntezy przynajmniej kilku najbardziej dostrzegalnych spośród nich. Spróbujmy zatem przyjrzeć się bliżej niektórym spośród przyczyn wybuchu rewolucji francuskiej. Zmiana sposobu postrzegania władzy Wiek XVIII był czasem, w którym dochodziło do szeregu przekształceń w mentalności Europejczyków. Jednym z…
Neofeudał i przyjaciele ludu – arystokraci, którzy poparli rewolucję we Francji
Przynajmniej od czasów Karola Marksa rewolucja we Francji kojarzy się ze sprzeciwem ,,uciemiężonego” stanu trzeciego wobec ,,rozpasania” arystokracji. Jest to jednak podejście na tyle redukcjonistyczne, że nie tylko nie wyjaśnia ono w pełni wszelkich zawiłości wydarzeń, związanych z rozpoczętą w 1789 roku rewolucją, ale także częstokroć ciekawych i zawiłych motywów działania tych spośród arystokratów, którzy…
Krótka obrona Nowych Aten
Publikacja Benedykta Chmielowskiego, nosząca tytuł ,,Nowe Ateny” za sprawą działalności szeregu autorów, którzy zapoznali się z nią w zaledwie niewielkim stopniu oraz zwykłych prześmiewców do dziś przez wielu traktowana jest jako dowód na rzekomą ciemnotę czasów saskich, co zostało jeszcze podbudowane fragmentarycznym wydaniem z 1966 roku, które wśród niektórych czytelników uchodzi nie dość, że za…
Słowiańska Safona, natura i wolnomularze, czyli rzecz o twórczości Elżbiety Drużbackiej
Elżbieta Drużbacka prowadziła dość zwyczajne życie, nie uczestniczyła w intelektualnych dysputach swojej epoki, mimo tego stworzyła dzieła, które są niezwykle interesujące z innych, przede wszystkim estetycznych powodów oraz dlatego, że zawarte w nich są celne obserwacje otaczającego świata. To sprawia, że pochodząca najprawdopodobniej z Wielkopolski dama była i jest uznawana za najwybitniejszą poetkę czasów saskich,…
Banki pobożne
XV-wieczni franciszkanie stworzyli niezwykle pożyteczną instytucję, której celem miała być jednocześnie pomoc najuboższym i ograniczenie lichwy. Bank pobożny, bo taką nazwę nosi ona zazwyczaj w polskojęzycznych opracowaniach historycznych, określany także jako komora potrzebnych (u ks. Piotra Skargi1), góra miłosierdzia albo góra pobożności (co stanowi dosłowne tłumaczenie łacińskiej nazwy mons pietatis) był czymś pomiędzy firmą pożyczkową…
Niedoceniane czasy saskie
Czasy panowania dwóch władców Polski z dynastii Wettynów postrzegane są współcześnie, jako okres szlacheckiego rozpasania oraz stopniowego upadku Rzeczypospolitej. Opinia taka jest jednak niezgodna z prawdziwym ich obrazem, gdyż o ile panowanie pierwszego z polskich władców rodem z Saksonii jest bardzo niejednoznaczne, o tyle rządy jego syna postrzegane często jako czas upadku gospodarczego, politycznego i…
Stany Zjednoczone też były… monarchią
Stany Zjednoczone od początku swego istnienia były republiką, jednak w dziejach tego państwa żyła jedna osoba, która przyjęła tytuł monarchy tego państwa i proklamowała się cesarzem… Stanów Zjednoczonych. Tą osobą był Joshua A. Norton, który przyszedł na świat w Londynie, najprawdopodobniej 4 lutego 1818 roku. Pochodził z rodziny angielskich żydów, a jego rodzicami byli John…
,,Nie pójdziemy do Monako” – polska odpowiedź na słowa Bismarcka
Podczas mowy wygłoszonej w Reichstagu 28 stycznia 1886 kanclerz Otto von Bismarck zapewne z nadzieją stwierdził, że wielu spośród wywłaszczonych odpłatnie polskich ziemian z pewnością zechce wyjechać za granicę na przykład do Paryża lub do Monako. Fakt wymienienia drugiego z tych miejsc z czasem stał się szczególnie ważny zarówno dla Niemców, którzy w swej propagandzie…
Czy da się ustalić skąd dokładnie pochodzili niemieccy osadnicy osiadli w Witkowie (pow. gnieźnieński) w połowie XVIII wieku?
W zapisach metrykalnych dość często można natrafić na zazwyczaj dość ogólne informacje wskazujące na pochodzenie niektórych spośród wymienionych w nich osób z odległych stron. Czasem, gdy taka sytuacja dotyczy ludzi znanych historii lokalnej, a tym bardziej powszechnej, którzy pozostawili po sobie więcej śladów niż zapisy w księgach metrykalnych uściślenie tej informacji jest łatwym zadaniem. Tak…